خانه آسیب دیدگان از جنگ، نوسازی می شود

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای علیرضا زاکانی شهردار تهران با حضور در برنامه «گفتگوی ویژه خبری» به پرسش ها درباره روند بازسازی منازل آسیب دیده در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه پاسخ داد. متن کامل این برنامه به شرح زیر است.

سوال: با تصویب دولت، صفر تا صد موضوع بازسازی ساختمان‌های آسیب دیده ناشی از تجاوز رژیم صهیونیستی در پایتخت به شهرداری تهران واگذار شده است، آقای زاکانی چرا به شهرداری تهران واگذار شد چه ظرفیت‌هایی در شهرداری بود که دولت این مصوبه را گذاشت؟

زاکانی: موضوع بازسازی در حوزه کالبدی شهر، بخش عمده‌ای از رسالت‌هایی است که معمولاً شهرداری‌ها در آن دخیل هستند شهرداری تهران اختصاصاتی دارد که مبتنی بر آن توانمندی‌ها و شرایط و ایده‌هایی که به صورت ایده‌های پیشروانه مطرح شد وظیفه‌اش این شد که این کار را انجام بدهد و با افتخار هم پیشنهاد کرد و هم قبول کرد و هم ان شالله با افتخار به انجام می‌رساند.

سوال: الان برآوردی از میزان خسارت‌ها از ساختمان‌ها در تهران دارید؟

زاکانی: کلاً ۸۲۰۰ واحد مردمی خسارت دیدند در این جنگ تحمیلی که حدود ۴۰۰ واحد نیاز به تخریب و نوسازی دارد، ۵۰۰ واحد مقاوم سازی می‌خواهد و ۲۷۰۰ واحد نیازمند یک ترمیم متوسط است و بقیه، ترمیم‌های جزئی می‌خواهد که شیشه پنجره یا چیز‌های دیگر است که ما برای هر کدام یک نقشه راه ریختیم که به سرعت بتوانیم تعیین تکلیف کنیم و این بار برداشته شود و ان شالله این خدمتگزاری به مردم عزیز انجام شود.

سوال: الان شروع شده یعنی برخی از این خسارت‌ها جبران شده است؟

زاکانی: بله. روز چهارشنبه بعد از ظهر این تصمیم گرفته شد ساعت ۳ محضر آقای رئیس جمهور بودیم و برخی از وزرای عزیز هم بودند آنجا تصمیم گرفته شد که شهرداری تهران وظیفه خدمتگزاری را در تهران داشته باشد در سایر نقاط استانداران این وظیفه را دنبال کنند ما از همان چهارشنبه بعد از ظهر ساعت ۵ به بعد شروع کردیم حتی در ایام عاشورا تاسوعا که ان شالله عزاداری‌های همه مردم عزیز قبول درگاه الهی باشد ما بخشی از ساعات را درگیر همین موضوع بودیم به حمدالله از روز دوشنبه صبح ما عملیات میدانی مان آغاز شد و به نظر می‌رسد تا هفته آینده برای همه کسانی که یک آسیبی خوردند یک طریق و راه و خدمتگزاری مشخصا معلوم بشود و افراد تعیین تکلیف شوند و این یک کار بزرگی است که به لطف الهی در حال انجام است و همکاران من با همه ظرفیت‌هایشان فعال هستند که این کار انجام بدهند.

سوال: پراکندگیش در تهران خیلی زیاد است؟

زاکانی: ما در ۱۲ منطقه آسیب خوردیم که در حدود ۵ منطقه آسیب بیشتر است لذا پراکندگی هم دارد ولی به هر حال شهرداری یک ظرفیت گسترده دارد که تا قاعده هرم اجتماعی در محلات و نواحی و مناطق شبکه ارتباطی دارد علاوه بر اینکه اساساً شعار ما در این کار و اعتقاد ما این بود که با هم می‌سازیم یعنی این با هم ساختن را به عنوان یک درس و یک الگو از انقلاب اسلامی و حرکت در مسیر تحقق اهداف خود قرار دادیم.

سوال: این با هم ساختن سهم شهرداری چیست و سهم کسانی که خسارت دیدند چیست؟

زاکانی: من یک شفافیتی ایجاد کنم، ما در چهار قسمت فعال هستیم یک قسمت آن ناظر اسکان است اسکان خودش دو بخش است اسکان اضطراری یعنی هر کسی که دچار مشکل می‌شود نیازمند یک اسکان اضطراری است، اینجا اصلاً ما بدون مصوبه‌ای که عزیزان دولت دادند ما از همان روز اول در همان ایام شروع کردیم دو هتل داشتیم خالی کردیم و شروع کردیم به پذیرش کردن، الان ۹ هتل با ظرفیت حدود ۳۵۰ خانوار و بالغ بر ۱۰۰۰ نفر ما استان داریم که برای آنها خدمات را ارائه می‌دهیم، الان اگر دقیقاً بخواهم به شما عدد بگویم، عدد امروز غروب ۳۴۶ خانوار است و حدود ۱۰۱۰ نفر.

سوال: الان کسی است که اسکانش دچار مشکل باشد؟

زاکانی: نه. هر کسی به ما مراجعه کند قبل از این بنیاد مسکن به ما معرفی می‌کرد تا هفته قبل ولی، چون مسئولیت به شهرداری واگذار شد هر کسی به ما مراجعه کند، چون میدان و محیط دست مجموعه شهرداری است ما به ازای آن ستاد اسکانمان است و افراد را خدمتگزاری می‌کنند در هتل ساکن می‌شوند برای اینکه به یک نوعی از این شرایط اضطرار خارج شوند، اما یک اسکان دومی داریم که اسکان موقت است که حداقل یک تا دو سال طول می‌کشد برای این اسکان و ما برای آن هم الگویی را طراحی کردیم و این الگو به حمدالله به مناطقمان ابلاغ شد و هزینه‌ها و منابعش را به مناطقمان دادیم و آن هم این است که کسانی که خانه‌هایشان نیاز به تخریب و نوسازی دارند و نیاز به مقاوم سازی دارد کار یک ماه و سه ماه نیست و کار ادامه داری است ما برای آنها خانه اجاره می‌کنیم و در یک الگوی مثلاً با یک میانگین یک و نیم میلیارد اعتبار اولیه و ۳۰ میلیون ماهانه پرداخت این هم قابل افزایش و کاهش است، مناطق ما تا ۲۰ درصد بالا و پایین می‌خواهند بکنند استثنایش را هم می‌توانند ارائه کنند برایش فکری بکنیم یعنی هیچ چیزی بن‌بست ندارد ما همه را دستورالعمل کردیم و به حمدالله روز دوشنبه بعد از ظهر ابلاغ شد و از همان دوشنبه صبح که شروع کرده بودیم بعد از این ابلاغ عملیات خدمت رسانی تسریع شد، جا برایشان اجاره می‌شود و، اما یک مبلغ ۲۵۰ میلیون هم به عنوان لوازم منزل خود مجموعه شهرداری این را متقبل شد که تجهیز کند و افراد در این مسکن‌های موقت که در حقیقت یک واحد ساختمانی است ساکن بشوند. این مربوط به اسکان موقت است، حدس می‌زنیم اسکان موقتمان حداکثر ۹۰۰ واحد را به خودش اختصاص بدهد، اما وقتی برای بازسازی به حمدالله این توفیق نصیب ما شد و خدا را شکر می‌کنیم که این خدمت را داریم ارائه می‌کنیم و دست هر کسی هم که به ما کمک کند را می‌بوسیم، ما این را برای بازسازی و نوسازی ۴ قسمت کرده بودیم یک قسمت، قسمت تعمیرات جزئی بود اگر شیشه‌ای شکسته بود یا پنجره‌ای بود ما اصلاً معطل نبودیم از همان ایام بعد از ۱۲ روز شروع کردیم مناطق ما مکلف شدند که این خانه‌ها را دنبال کنند و شیشه‌ها و پنجره‌ها را تعویض کنند و الان بخش زیادی از آنها تعویض شده و نهایتاً تا پایان این ماه باید تمام این بخش یعنی چند هزار خانه که بیش از ۴۰۰۰ واحد است کارش تمام بشود و ما تحویل مردم عزیزمان بدهیم و بخش دوم علاوه بر پنجره و شیشه و صدماتی که بود مثلاً یک دیوار آسیب دیده بود یا بخشی ریخته شده بود، اما سازه ساختمان سالم بود و برای این بخش که ۲۷۰۰ تا است بنا شد که به خود مالکین کمک کنیم و خودشان شروع کنند برای اینکه بسازند، اما اعتبار ما در خدمتشان باشیم و اعتبار بگذاریم که کارشناسی اولیه ما می‌کنیم، اما کارشناسی جدی را نظام مهندسی انجام می‌دهد نظام مهندسی تهران که من تشکر می‌کنم هم از بنیاد مسکن و هم نظام مهندسی این زحمت را می‌کشند و به ما اعلام می‌کنند که مثلاً این ساختمان ۵۰۰ میلیون هزینه برای بازسازی دارد یا ۱۰۰ میلیون یا ۸۰۰ میلیون هر چقدر ما عددی را از روز قبل به مناطق دادیم و گفتیم همین جا یک تقدیم اولیه به خانوار‌ها داشته باشید و بعد این برآورد که انجام شد ما تا یک بخشی از را نقداً این خدمت را به افراد خواهیم داد اگر نیاز به گرفتن پیمانکار باشد و خود افراد نخواهند خود مجموعه شهرداری پیمانکار می‌گیرد و این کار را انجام می‌دهد، این آن کاری است که عملاً ۲۷۰۰ واحد را می‌شود ظرف ۲ تا ۳ ماه آماده کرد و افراد در منازل خودشان ساکن شوند.

سوال: پس خدمت کاملا رایگان است.

زاکانی: بله. ببینید مردم غیر از آن آسیبی که در جنگ خوردند که جنگ بسیار مقدسی است که من همیشه می‌گویم بین قبل از این جنگ و بعد از این جنگ ما دو ایران را داریم ما معتقد هستیم دیگر نباید دغدغه‌ای داشته باشند، لذا تمام تلاشمان این است که به کمک سایر دستگاه‌ها بتوانیم خدمت را ارائه کنیم لذا با هم می‌سازیم چیزی است که ما با همه ظرفیت‌هایمان را داریم تقدیم می‌کنیم تا بتوانیم این مسیر را برویم. مرحله بعد مقاوم سازی است برای مقاوم سازی سازمان نوسازی ما مسئول شد، چون آنجا دیگر چیزی نیست که یک خانوار بخواهد تصمیم بگیرد مثلاً اگر شما در خیابان گیشا آن ساختمان را دیده باشید آنجا دو سه طبقه اش آسیب جدی خورده و مغازه‌ها آسیب خورده و آن نیازمند مقاوم سازی است یا تخریب و نوسازی نیاز دارد یا مقاوم سازی نیاز دارد، این به اقتضای شرایطی است که نظام مهندسی به ما اعلام می‌کند یا مثلاً شما مجتمع اساتید سرو را که ملاحظه بفرمایید ان شالله روح شهید طهرانچی شاد باشد این دانشمند عزیز آنجا نیاز به مقاوم سازی دارد برای چنین مقاوم سازی که حدود ۵۰۰ واحد تخمین زده می‌شود این ۵۰۰ واحد را سازمان نوسازی ما مسئول است و پیمانکار می‌گیرد و مهندس مشاور و سایر عناصر و ما مکلف هستیم این بازسازی اساسی را که مقاوم سازی است انجام بدهیم، اما زمان آن ممکن است یک سال طول بکشد به همین خاطر کسانی که از این دست بازسازی دارد منزلشان ما به فکر اسکان موقت هستیم که ۱ تا ۲ سال بتوانند در اسکان موقت باشند و ما منزلی را به آنها تقدیم کنیم، مرحله بعد مرحله نوسازی است یعنی تخریب و نوسازی یعنی کل ساختمان باید تخریب شود و دوباره مجدد نوسازی شود برای چنین مرحله‌ای افراد مسکن موقت دریافت خواهند کرد مگر خودشان نخواهند و بعد هم این بازسازی و نوسازی انجام خواهد گرفت چه از طریق خودشان و چه از طریق پیمانکار مخیر هستند ما به آنها فرصت‌هایی می‌دهیم این فرصت‌ها را خودشان می‌توانند بروند پیمانکار بگیرند و یا اساساً با پیمانکار می‌گیریم و برای آنها می‌سازیم، عرض کردم آنکه دغدغه مردم است آن چیزی بود که تا الان سپری شده آن جنایت اسرائیل بوده است آن که دیگر امروز وظیفه ما است به عنوان مدیریت شهری و با کمک همه دستگاه‌هایی که هستند، دولت محترم و سایر دستگاه‌ها وظیفه ما نوکری و خدمتگزاری است که بتوانیم این خدمت و دنبال این مسیر را داشته باشیم. نکته بعد راجع به لوازم منزل است، قبل از لوازم منزل بگویم یکی از کار‌هایی که ما داریم انجام می‌دهیم این است که ما به دنبال این هستیم که بتوانیم از پیمانکار‌هایی که در مناطق داریم واحد‌های آماده‌ای که دارند قیمت کارشناسی بگیریم و به عنوان مدیریت شهری از آنها بخریم و به افراد بگوییم هم شما می‌توانید در منزل خودتان دنبال کنید ساخته بشود و هم این ساختن را خودتان می‌توانید انجام بدهید و هم ما، اگر خودتان هم می‌توانید انجام بدهید ما فرصت‌هایی را در اختیارتان می‌گذاریم که خودتان صرفه و صلاح اقتصادی داشته باشد پروانه و همه چیز که رایگان است و از طریق ایجاد شرایط تسهیل شده و افزایش بنا هم می‌توانیم شرایطی را ایجاد کنیم که چه در آن محل و چه به صورت سیال و همسنگ در سایر محل‌ها جبران خسارت صورت بگیرد، اما برای چه مقاوم سازی و برای چه نوسازی یکی از کار‌هایی که از روز دوشنبه دنبال کردیم این بود که تمام مناطق درگیر ما واحد‌های آماده منطقه شان را بررسی کنند به خانواده بگوییم یا همین جایی که الان هستید می‌خواهید زندگی کنید بهتر باید مسکن موقت بگیرید و ما بسازیم و تقدیمتان کنیم چه نه اصلاً یک واحد آماده است ۱۳۰ متر دارید این هم ۱۳۰ متر واحد آماده برو آنجا زندگی کن حالا ممکن است آنجا قیمتش بالاتر یا پایین‌تر باشد هرچه باشد ما این را یک همسنگی کنیم و این اتفاق بیفتد و تکلیف مردم روشن بشود و این هم خیلی می‌تواند کمک کند.

سوال: آیا این به اندازه کافی است؟

زاکانی: بله، شهر تهران ۹۳۰ هزار پلاک دارد شما حداکثر پلاک‌های آسیب خورده شهر تهران، آن پلاک‌های آسیب خورده اساسی کمتر از ۱۰۰ تا است اصلا قابل مقایسه نیست ما اصلاً راجع به چیزی داریم صحبت می‌کنیم که دریایی است که این یک بخش از آن است و ما وظیفه داریم نوکری و خدمتگزاری مردم را بکنیم، لذا تکلیف این بخش روشن شد پس من هم اسکان را عرض کردم که اضطراری و موقت است و هم بازسازی را گفتم که بازسازی خرد شیشه و پنجره و اینها است که باید تا پایان ماه تمام بشود، بازسازی متوسط یعنی پایدارسازی که آن هم به سرعت ظرف ۳ تا ۴ ماه باید جمع بکنیم و این را هم افراد می‌توانند انجام بدهند ما خدمتگزار باشیم یا اینکه ما برایشان انجام بدهیم و با محدودیتی نداریم و نکته سوم بازسازی اساسی مقاوم سازی است و نوسازی که هر کدام اقتضای خاص خودش را دارد که ما به ازایش می‌توانند اگر منطقه وجود داشته باشد واحد آماده ما بخریم تقدیمشان کنیم یا نه همان مکان خودشان را در خدمتشان باشیم و هم تسهیلات بدهیم و هم خدمت بدهیم که ساخته شود.

بعد از این موضوع بحث لوازم منزل است من عرض کردم ما یک ۲۵۰ تومان، چون ما لوازم منزل برای آن خانه‌های موقت می‌خریم آن متعلق به مجموعه شهرداری، مدیریت شهرداری دارد این را تقدیم می‌کند برای اینکه کسی بدون لوازم نماند، اما برای خودرو، دو صورت خودرو را ما باید گزارش کنیم یک صورت خسارت است که هماهنگ شده برخی از بیمه‌ها این را جبران کنند، اینها کلاً بخش لوازم چه خودرو و چه لوازم منزل و چه موضوعات مختلف از این دست دیگر خارج از حوزه ساخت و ساز است و خارج از حوزه ماموریت ما، ماموریت ما صحه گذاری بر خسارت است و به دولت محترم گزارش کردن است که مثلاً خودرو را مجموعه ستاد بحران ما با فراجا با هم صورتجلسه می‌کند و مشخص می‌شود این خودرو‌ها از حیز انتفاع افتاده و یا اتومبیل‌ها خسارت خورده است که خسارت خورده از طریق بیمه حل می‌شود.

سوال: حتی اگر بیمه بدنه نداشته باشند باز بیمه برایشان جبران می‌کند؟

زاکانی: اینها چیز‌هایی است که دولت محترم من عرض کردم آنکه به ساختمان برمی‌گردد کلش را ما وظیفه خدمتگزاری داریم، آنکه برمی‌گردد به موضوع ماشین و لوازم منزل غیر از آن ۲۵۰ میلیون که ما اسکان موقت داریم می‌دهیم که ۱ تا ۲ سال است لوازم بخرند به اختیار خودشان و استفاده کنند. نکته دیگری که وجود دارد این است که ما در این بخش به وزارت صمت آقای دکتر اتابک عزیز و سایر عزیزانی که می‌فرمایند که اینقدر ماشین خسارت خورده و به تبع آن می‌رود در مسیر بیمه و این ماشین‌ها از حیز انتفاع افتاده که ایشان هم با یک گشاده رویی هم در جلسه چهارشنبه و هم جلسه امروز هیئت دولت که من مطرح کردم گفتند آمار را به ما اعلام کنید که ما بتوانیم جبران کنیم، نکته دوم بحث لوازم منزل است، در موضوع لوازم منزل هم فرم‌هایی را آماده کردیم که کم و کیف لوازم آسیب خورده را صورتجلسه می‌کنیم و سه گروه هستند که این صورت جلسه را همراه هم سه مجموعه هستند از درون شهرداری و بیرون شهرداری می‌آیند این صورت را تنظیم می‌کند و صاحبخانه امضا می‌کند و این تقدیم می‌شود به وزارت صمت که تدبیر کنند و لوازم منزل هم برای افراد تامین شود لذا با این صورتی که من عرض کردم چیزی باقی نخواهد ماند که تعیین تکلیف نشود الا بعضی از استثنا‌ها که ما این استثنا‌ها را هم در هر منطقه شورایی را تشکیل دادیم که به استثنای خاص رسیدگی کنند و رفع و رجوع کنند، بعضی از موارد هم است که مثلاً کسی رفته منزلی را اجاره کرده و الان آن منزل آسیب خورده است اگر ما بخواهیم اسکان موقت بگیریم برای مستاجر می‌گیریم که مستاجر برود در اسکان موقت ما بنشیند و بعداً ما ناظر به مقاوم سازی آن ساختمان که دنبال می‌کنیم با صاحب ملک او موضوعات حساب کتابی که ایشان با صاحب ملک داشته طبق قرارداد رفع و رجوع می‌شود ما سعی می‌کنیم کاری کنیم که اصلاً مردم دغدغه‌ای نداشته باشند ممکن است چیزی به ذهن ما نرسیده باشد به ذهن مردم برسد و به عنوان نیاز مطرح کنند ما راجع به آن حتماً فکر می‌کنیم به خاطر اینکه مردم عزیز که این حماسه بزرگ را خلق کردند نباید دغدغه غیر از آن چیزی که قبلاً اتفاق افتاد داشته باشند.

سوال: اینها را خود شهرداری شناسایی کرده یا افراد مراجعه کردند و گفتند مثلاً ساختمان ما آسیب دیده است می‌خواهم بدانم ممکن است مثلاً کسی باشد که هنوز پرونده‌ای برایش تشکیل نشده باشد و مراجعه نکرده باشد؟

زاکانی: زحمتی را بنیاد مسکن کشید بنیاد مسکن بررسی کرد و گفت در تهران ۴۰۰۰ واحد آسیب دیده است، کل اطلاعات را به مناطق ما دادند یعنی از روز پنجشنبه فردای روز چهارشنبه که مصوب شد از پنجشنبه زحمت را کشیدند ما آمدیم ۱۲۳ ناحیه را مسئول کردیم به همراه معاونت شهرسازی و معاونت فنی و عمرانی، آنها گروه‌هایی را شکل بدهند آنها بروند سراغ مردم، علاوه بر آن ۳۵ چادر هم در نقاطی زدیم که از دوشنبه سه‌شنبه به بعد نقاطی زدیم که نقاط آسیب خورده‌ای بود که ممکن بود کسی بخواهد به آنها رجوع کند لذا الان ما فعال با تک تک این واحد‌ها و خانواده‌های محترم برخورد کردیم آمار ما شد ۸۲۰۰ تا، یعنی ما در همین سه روز که فعال شدیم برای مواجهه با، چون قبلا ما مسئولیت نداشتیم وقتی مسئولیت ما بعد از عاشورا و تاسوعا عملیاتی شد ما تا عاشورا و تاسوعا کل دستورالعمل‌ها را نوشتیم و مسئولان را توجیه کردیم و از صبح روز دوشنبه عملیات را شروع کردیم عملیاتی که این مسئولیت بزرگ را بر عهده گرفته بودیم و باید این را با افتخار دنبال می‌کردیم لذا این ۴۰۰۰ تا که اعلام شده بود شد ۸۲۰۰ تا امروز من در هیئت دولت گزارش دادم با همین ترکیبی که عرض کردم، ۲۷۰۰ تا نیازمند بازسازی متوسط است، یک ۵۰۰ تا مقاوم‌سازی می‌خواهد، یک ۴۰۰ تا نوسازی می‌خواهد، الباقی هم شیشه، پنجره و هر چه هست. ما شیشه و پنجره را از قبل شروع کرده بودیم، یک بخشی انجام شد، الباقی هم باید انجام شود. ما رفتیم سراغ مردم عزیزمان و برای هر کدام یک فرم مشخص و چارچوب‌داری را تنظیم می‌کنیم، بعد هم نهایتاً ما باید با مردم تفاهم کنیم که چگونه و مبتنی بر چه شرایطی منزل آنها را، که این هفته آینده اتفاق می‌افتد. یعنی ما سریعاً تا هفته آینده تفاهمات خود را انجام می‌دهیم و کنار آن یک تلفن ۱۳۷ هم هست که اگر گزینه سه آن را مردم بزنند ۲۴ ساعته پاسخ آنها را خواهد داد، چه مسکن اضطراری، چه مسکن موقت و هر چه که باشد ما ۲۴ ساعته در خدمت مردم هستیم.

سؤال: الان بحث آواربرداری و پاکسازی خانه‌هایی که تخریب شده، انجام و اجرایی شده؟

زاکانی: نه، ما در عملیات ۱۲ روزه مسئولیت مدیریت شهری داشت، ۱۵ قسمت توسط سازمان بحران کشور و سردار ساجدی‌نیا در جلسات به ما ابلاغ شده بود. از این ۱۵ قسمت حدود هشت قسمت آن مستقیماً مسئولیت با ما بود. در چهار قسمت دیگر آن ما شریک بودیم که مثلاً ما بودیم و دیگران، اما هشت قسمت مستقیماً با شهرداری تهران بود و دیگران باید به ما کمک می‌کردند. در الباقی هم، یعنی اگر این هشت تا را با آن چهار تا جمع کنی می‌شود ۱۲ تا، سه تای دیگر بود که ما مسئولیت نداشتیم. مثلاً اسکان اضطراری؛ هیچ مسئولیتی راجع به آن نداشتیم، ولی از ابتدا دیدیم که این نیاز است، خودمان مشتاقانه مثل همین موضوع آمدیم گفتیم این کار، کار ماست و من هم در هیأت دولت عرض کردم اصلاً ذهن‌تان را درگیر اسکان اضطراری نکنید. این را ما انجام دادیم و توسعه می‌دهیم و وزیر میراث فرهنگی و سایرین هم کمک کردند و به لطف الهی کار پیش رفت. نکته‌ای که وجود دارد این است که این مسئول میدان؛ آتش‌نشانی شهرداری بود، همان موقع که جایی بمب یا آسیبی می‌خورد. آن جا تا وقتی که مجروح یا شهیدی آن جا بود، یا قبل از آن فرد زنده‌ای که از زیر آوار بیرون می‌آوردیم بود، مسئولیت آن با شهرداری بود، شهرداری آواربرداری می‌کرد، اما وقتی می‌رسید به یک نقطه‌ای که دیگر آن‌جا عنصر انسانی نبود، ما آن‌جا پایان عملیات را اعلام می‌کردیم و دیگر اینجا آن را تحویل بنیاد مسکن می‌دادیم. از آن مرحله به بعد دیگر با بنیاد مسکن بود. از چهارشنبه گذشته که این مسئولیت برای ما اتفاق افتاد و این لطف خدا در حق ما صورت گرفت، این افتخار برای ما خلق شد، دیگر کل آن مسئولیت ماست؛ لذا می‌گویند هفته آینده تعیین تکلیف می‌شود، ما برای تک تک ساختمان‌ها نقشه راه مشخص باید باشد و ما آواربرداری‌ها، تمیز کردن و کل امور را در دستور کار می‌گذاریم، پیمانکار می‌گیریم و شروع می‌کنیم یک عملیات گسترده در عرض و طول ۱۲ منطقه خود را و ممکن است بعضی مناطق در چند نقطه از این منطقه و این کار گسترده را داشته باشیم. اینجا ما یک فکری از قبل شده بود که برخی از این اقلام هستند که ممکن است در خانه‌ای باشد، این اقلام را مثلاً ماشین رختشویی، تلویزیونی مانده باشد بخواهند جایی بگذارند، برای این کار روز دوشنبه که از شب صحبت کردیم، یکی از مناطق جنوبی ما که محل انبارداری کانتینری است، مشخص شد، مأمور شد که برود جا بگیرد، ما هر قدر امکان در هر منزلی مانده باشد و سالم باشد منتقل کنیم به نام خود ایشان یک جای موقتی بگیریم مهر و موم هم می‌شود، می‌ماند برای وقتی که می‌خواهد. چون قبلاً بنا بود مدرسه بگیرند، حفاظت شود، مدرسه دو ماه دیگر حتماً به اختلال می‌خوردیم. آمدیم این طور تدبیر کردیم که از طریق این کانتینر‌هایی که هست دنبال کنیم، به صورت کلان اجاره کنیم، اینها بروند آن‌جا مستقر شوند و خانواده‌ها مطمئن باشند که لوازم آنها دست نخورده می‌ماند. نکته دوم آوار است. برای آوار در هر منطقه‌ای لکه‌گذاری کردیم یک لکه‌ای را در نظر گرفتیم که آوار هر ساختمان که وقتی برداشته می‌شود، غیر از آن بخش‌هایی که مثلاً تیرآهن آن را کسی نمی‌خواهد، ولی آواری که برداشته شود برود در یک نقطه‌ای از منطقه دپو شود و برچسب بخورد که این آوار مربوط به خانه الف در خیابان ب است.

سؤال: این چه حُسنی دارد؟

زاکانی: ممکن است بعداً در آن اجناس آن منزل باشد. نیرو‌های نظامی مثلاً فراجای قهرمان که آسیب خورد، همان جا در میدان صبحگاه آنها خالی می‌کردند؛ آهن‌آلات و هر چیزش را می‌بردند، ولی ممکن بود در آن اسلحه باشد، امکان یا سندی باشد. یا بسیج قهرمان یا هر مجموعه‌ای که این اتفاق برای آن افتاده است. اما اینها مردم هستند، باید ما مطمئن باشیم که چیز قیمتی داشته باشند، ما این آوار را برمی‌داریم می‌بریم یک جایی می‌گذاریم برچسب می‌زنیم، بعد آن آوار را شروع می‌کنیم تحت نظر خود همان مردم تفکیک کردن که اگر چیز با ارزشی داخل آن باشد تقدیم مردم شود و چیزی از دست مردم نرود؛ لذا ما هر دغدغه‌ای را که مردم عزیزمان دارند، خواهشم این است که ما خودمان را برای صفر تا صد آماده کردیم و این را هم یک موهبت الهی می‌بینیم برای این کار، این تمهیدات صورت گرفته شده، دستورالعمل‌های آن تنظیم و به مجموعه مناطق و نواحی شهرداری، مجموعه شرکت‌ها و معاونت‌های مختلف ما ابلاغ شده است. چون چند معاونت ما درگیر این کار هستند، یعنی همه ما باهم می‌سازیم؛ یک معنای آن هم این است که مدیریت شهری با همه وجود می‌خواهد نوکری مردم را کند. ما با هم می‌سازیم این است که ما و سایر دستگاه‌ها و دولت با هم می‌خواهیم بسازیم، با هم بسازیم یعنی با مردم می‌خواهیم بسازیم. این باهم ساختن، همدل و همراه بودن خیلی مهم است؛ لذا این چارچوب‌ها برای ما مشخص و کاملاً شفاف است، اما یک جایی ممکن است یک استثنایی به ذهن مردم برسد، این هم ما با کمال افتخار پذیرا هستیم. 

سؤال: ممکن است برخی این سؤال را داشته باشند؛ اشیای قیمتی، طلا یا دلار داشتند، در آن نخاله‌هایی هم که جمع شود پیدا نشود، به هر ترتیب ماجرای آنها می‌دانم مسئولیت شما نیست، به عنوان کسی که به هر حال اطلاع دارید از این ماجرا؟

زاکانی: اینها چیز‌هایی بود که باید برای آن تصمیمات کلان گرفته شود و اساساً آن تدبیر دولت است. چون آن چه ما ورود می‌کنیم، این است که شهرمان را قشنگ‌تر، محکم‌تر و زیباتر، با کیفیت‌تر و ایمن‌تر از گذشته برای مردم می‌سازیم؛ وظیفه ماست. اما آن چیز‌هایی که می‌شود ما به چشم ببینیم، گروه‌های دیگر صحه‌گذاری کنند؛ اینها چیز‌هایی است که وظیفه داریم انجام می‌دهیم به خودمان مربوط است، آن هم که با دولت است به دولت تقدیم می‌کنیم. اما این جنس صحبت‌ها آن چیزی است که باید برای آن تدبیر کلی کنند.

سؤال: کاری که شما انجام می‌دهید، بسیار پرهزینه است، اعتبار آن از کجا تأمین می‌شود؟

زاکانی: اولاً دولت و مدیریت شهری و شهرداری هستند برای این که این کار‌ها را کنند، یعنی این که یک حداقل است، واقعیت این است که ما نه دلمان می‌لرزد، نه...؛ این وظیفه ماست. یعنی خیلی صریح به شما بگویم این وظیفه ماست که ما این کار را انجام دهیم. بخشی از منابع آن را از منابع داخلی خودمان تأمین می‌کنیم، تا الان هر کاری که کردیم و می‌کنیم، همه منابع خودمان است. انجام می‌دهیم، بخشی از آن؛ منابعی است که در بحث شیوه جدید ساخت که به دولت ارائه کردیم در حوزه اضافه‌بنا، از آن می‌شود جبران کرد که عرض کرد؛ که عرض کردم در ۹۳۰ هزار قطعه در شهر ما روی ۵۰ قطعه یا صد قطعه آن مثلاً بخواهیم یک افزایش تراکمی داشته باشیم که این افزایش تراکم قابل انتقال باشد.

سؤال: تا ۴۵ درصد؟

زاکانی: بله، ما مثلاً از صد درصد طرح تفضیلی حدود ۴۵ درصد بالای آن هم بشود محاسبه کرد، استثنائاً ۵۰ درصد، نه ۴۰ درصد، نه ۲۰ درصد. هم در جا می‌توانند بسازند آن‌جا هم می‌توانند هم‌سنگ‌سازی و منتقل کنند. اما این خلق یک منبعی می‌کند برای این کار که در این خلق منبعی که صورت می‌گیرد، یک بخش زیادی از ماجرا برای کل کشور حل می‌شود. تهران هم همچنین. این خلاقیت؛ یک ایده است که مورد عنایت دوستان ما هم قرار گرفته است. بخش بعدی؛ بخش منابع است که یک منابعی را ممکن است دولت تخصیص دهد مثلاً برای اسکان یک همت تخصیص داده بودند که به بنیاد مسکن بدهند بالطبع بعد این منتقل شود در سیستم ما که ما بتوانیم این خدمت را ارائه کنیم، البته عدد بیش از این خواهد شد، اما به هر حال ما معطل این نقل و انتقال نیستیم و کار خود را شروع کردیم. یک بخشی هم ممکن است بعداً از طریق ظرفیت‌هایی که در حوزه زمین‌شهری در هر شهری وجود دارد و از طریق مولدسازی آن بتوانند بخشی از امکان و شرایط این تأمین منابع را بدست بیاورند، یک بخشی هم ممکن است از طریق تسهیلات بانکی، مثلاً ما به عنوان مدیریت شهری تسهیلات بانکی بگیریم این کار‌ها را انجام دهیم، بعد آنها را جبران کنیم. موارد مختلفی است، اما آن چه مهم است این است که ما معطل هیچ‌کدام نیستیم.

سؤال: و هیچ چالشی هم بابت تأمین منابع آن ندارید؟

زاکانی: هیچ چالشی نداریم، یعنی خیلی صریح به مردم عرض می‌کنم که ما چالش نداریم، نه این که سختی نداریم، این چالشی که شما می‌گویید این که فکر کنیم بن‌بست است؛ نه.

سؤال: شما فرموده بودید که مجوز ۴۵ درصد تراکم را روی همه خانه‌هایی که نوسازی می‌شوند خواهید داد؟

زاکانی: نه، عرض کردم به اقتضای امکان ساخت، ممکن است یک جایی ۵۰ درصد بخواهد، اینها کمیته تشخیص می‌گذارند که با چقدر، این افزایش تراکمی که می‌فرمایید، یکی از وجوه است که در کل کشور می‌تواند گره کار را باز کند. یک کمیته تشخیصی می‌گذارند، می‌گویند مثلاً این ساختمان پنج طبقه است، اگر مثلاً ما بخواهیم ۴۰ تا ۵۰ درصد افزایش بنا دهیم، دو طبقه تا دو طبقه و نیم باید به آن اضافه شود، بالطبع باز این کفاف آن را نمی‌دهد، باید یک همسان‌سازی هم صورت بگیرد، آن چه مهم است، این است که این ساختمان‌ها باید ساخته شود، ظرفیت آن داخل شهر وجود دارد و این ظرفیت، ظرفیت مدیریت شهری، دولت و مجموعه‌های مختلف است که وجود دارد و به لطف الهی این دیروز هم در شورا عرض کردم به هیچ وجه نباید به مردم منتقل شود. 

سؤال: الان نیازی به مشارکت گروه‌های جهادی، ممکن است خیلی علاقه‌مند باشند که بیایند در این ساخت و ساز‌ها مشارکت کنند، اساساً نیازی هست؟

زاکانی: ما به شدت نیازمندیم که دست به دست هم دهیم، این باهم ساختن؛ بحث سازندگان، گروه‌های جهادی و هر کسی در سطوح خود هست. مثلاً یک گروه جهادی ممکن است بیاید کمک ما کند در درب و پنجره‌هایی که بناست؛ ما پیمانکار گرفتیم، ما عمده ورود کردیم، مثلاً یک مجموعه را آوردیم که شیشه یک محله را بیندازد، اما کمک کردن به او که حتماً توسعه می‌دهد ظرفیت‌های ما را، علاوه بر این که فقط ناظر به کالبد هم نیست، امروز مردم عزیز ما که آسیب خوردند در این جنایتی که آمریکا و سگ هار دست‌نشانده او؛ اسرائیل، این جنایت را کردند حتماً نیازمند چه هستند؟ حتماً نیازمند ارتباط، تعامل، خدمت مردم رسیدن و گره‌گشایی کردن از زندگی آنهاست. در این مسیر گروه‌های جهادی مختلف می‌توانند کمک کنند. در سطوح بعد، سازندگان هستند که ان‌شاءالله عن‌قریب سازندگان بزرگ را دعوت خواهم کرد و به شدت هم خود سازندگان تهران مشتاق هستند که در این بسته خدمتی نقش ایفا کنند، به ما پیغام فرستادند که ما حاضریم بیاییم کمک کنیم. این خیلی مهم است و این مسیر را ما دنبال کنیم. سایر دستگاه‌ها هم هستند؛ دستگاه‌های نهادی و سایر مجموعه‌ها که همه را بسیج کنیم برای این خدمتی که هست؛ لذا ما نیازمند دست در دست هم قرار دادن هستیم، هر کسی هم که ما نسبت به او غفلتی کردیم و سراغش نرفتیم، خواهش می‌کنم او سراغ ما بیاید. 

سؤال: ساز و کاری تعریف کردید برای آن؟

زاکانی: بله، ما در هر منطقه‌ای مسئول منطقه ساز و کاری شکل داده، چون سازندگان هم معمولاً منطقه‌ای می‌سازند، ساز و کاری تشکیل داده که ما تمام ظرفیت‌های خودمان در آن جا بتواند امکانی را فراهم کند که به اقتضای...، نواحی ما به سراغ مردم رفتند، اما این نواحی متصل به مناطق ما هستند. ساز و کار‌های ستادی آنها در مناطق ما دنبال می‌شود، خود ما هم دائماً با مناطق‌مان ارتباط داریم، هم یک ستاد مرکزی شکل گرفته که مسئولیت آن با معاونت مناطق ما برای هماهنگی بین این عناصر است و هم معاونت مالی و اقتصادی ما؛ متولی ساز و کار‌های حل و عقدی موضوع منابع مالی آن شده و هم معاونت خدمات شهری ماست که متکفل قبول مسئولیت‌های آواربرداری کل کارکرد‌هایی که هست، است و هم معاونت فرهنگی و اجتماعی ماست که مسئول کلی امورات حادثه‌دیدگان است که خدمت آنها برسد و نهایتاً در بستر معاونت شهرسازی ما این بنیان می‌خواهد از نو ساخته شود یا ترمیم شود.

سؤال: خانه‌هایی که نوسازی می‌شود؛ با فناوری‌های جدید؟

زاکانی: حتماً، به معاونت شهرسازی خود مأموریت دادیم که اساساً الگوها، شرایط و مواردی ارائه کند که بشود نماد‌هایی برای پایتخت که هم قشنگ‌تر، هم بهتر است و هم الگو‌های خوب برای ایمنی و استحکام دارد.

سؤال: مشخصه‌هایی هم برای آن می‌شود گذاشت که مثلاً این ساختمان که در حمله رژیم صهیونیستی تخریب شده، الان این طور ساخته شده است؟

زاکانی: بله، وقتی آن ساختمان را ما با آن الگو‌هایی که صحبت کردیم با معاونت شهرسازی، اصلاً خودش با آدم حرف می‌زند، عرض کردم ما تمام تلاش‌مان این است که جلوه‌هایی هم از این داشته باشیم که آن بی‌ادبان و جنایتکارانی که به خود جرأت دادند این جنایت را خلق کردند، ادب شوند و بدانند که نمی‌توانند با این جنایتی که دنبال می‌کنند راه به جایی ببرند.

سؤال: راجع به نخاله‌ها فرمودید یک جایی را در خود محلات در نظر می‌گیرید و بعد این تفکیک که اتفاق افتاد، ظاهراً برخی نگران هستند که این نخاله‌ها را کجا می‌برند؛ دپو کردن آن؟ چون برخی دغدغه دارند؟

زاکانی: در خود منطقه، روزی ۱۵ تا صد هزار تن؛ عددی نیست برای ما.

سؤال: جدای از بحث بازسازی منازل، کمک‌های فرهنگی یا بعضاً در موضوع روان‌شناسی است؟

زاکانی: عرض کردم معاونت فرهنگی - اجتماعی ما متکفل است و مسئولیت این را دارد. معاونت فنی و عمرانی ما که وظیفه پشتیبانی دارد یا مثلاً معاونت منابع انسانی ما هست که وظیفه آن کارکردی در درون و عناصر و اجزای خود ما را دارد. اما تمام مجموعه ما بسیج شده واقعاً در آن ۱۲ روز جنگ همه مجموعه ما بسیج بود؛ و الان هم همه این مجموعه بسیج است برای این که لبخند را به لبان ملت‌مان بنشانیم و آه را به دل دشمنان‌مان می‌گذاریم. 

سؤال: در تاب‌آوری شهری در شرایط بحران و جنگی الان شرایط ما چطور است؟

زاکانی: ما یک تجاربی را کسب کردیم که قبلاً به آن توجه نشده بود، مثلاً کمتر به اسکان جای ایمن توجه شده بود. ما در همان ایام به سرعت رفتیم ظرفیت‌های زیرزمینی خود را بررسی کردیم و برای آن یک الگویی گذاشتیم و در این الگو مشخص شد که ما چقدر جمعیت‌پذیری زیر زمین داریم و در سطوح مختلف می‌توانیم داشته باشیم، یعنی یک موقع است که آسیب کور می‌خواهد به شهر بخورد و اتفاقی برای آن بیفتد، بالطبع ما نیازمند به مجموعه اطلاع رسانی، آژیر و موضوعات مختلف هستیم، متأسفانه در دهه ۹۰ اینها جمع شده بود، ما شروع کردیم دوباره اینها را سامان دادن، حدود ۶۰ نقطه را سامان دادیم، ولی این باید توسعه پیدا کند در محلات و تمام عناصر و اجزاء که اطلاع رسانی به مردم عزیزمان کنیم. علاوه بر آن، پناهگاه را در مترو و جا‌های مختلف طراحی اولیه کردیم، ولی اساساً، چون برای این ساخته نشده بود و دقت نشده بود، مثلاً امکانات پیرامونی آن را نداشت؛ لذا روز اول بخش زیادی از مردم؛ چهار تا پنج‌ هزار نفر آمدند و بعد هم اینها کم شد. ما برای اینها نقشه راه طراحی کردیم و جا‌هایی که می‌شود مردم را اسکان داد، دنبال کرد. 

سؤال: یعنی از همین ظرفیت استفاده می‌شود یا چیزی به عنوان پناهگاه ساخته خواهد شد؟

زاکانی: الان دارایی‌مان را عرض می‌کنم، اما برای آینده ما از همان موقع شروع کردیم یک ایده جدیدی را دنبال کردن؛ به چه عنوان؟ ما یک مصوبه‌ای از شورا داریم که ۳۰ درصد می‌توانیم زیر مکان‌های خودمان را، چون مثل مجموعه‌های معابر یا مجموعه‌های مختلف خدماتی خود را بتوانیم پارکینگ بسازیم، برای این که پارکینگ در تهران کم است. آمدیم طراحی کردیم، همین امروز هم دنبال می‌کردم، دو نوبت دنبال کردم، یا از همان ایام دنبال می‌کردیم، ایده‌ای را دنبال کردیم که بتوانیم به صورت زیرسطحی امکانی را ایجاد کنیم که ۱۵ طبقه پایین برود تا ۴۰ تا ۵۰ متر پایین برود و دو تا سه طبقه اول آن را بتوانیم تجاری- خدماتی بدهیم، الباقی را پارکینگ کنیم. مثلاً ۱۰ طبقه پارکینگ باشد، سه طبقه تجاری- خدماتی باشد که هزینه‌های این پارکینگ را از طریق آن تجاری- خدماتی در بیاوریم، این پارکینگ هم که ساخته می‌شود، اقتضای پارکینگ - پناهگاه باشد. یعنی تمام اقتضائات پناهگاهی را در آن ببینیم و می‌خواهیم نهضتی را در تهران راه‌اندازی کنیم که مشکل پارکینگ حل شود، اما این پارکینگ شاید هیچ وقت هم نیاز نشود، اما هر اتفاق یا حادثه‌ای بخواهد بیفتد، آن جا برای مردم ایمن هست.

سؤال: این تصویر تجریش که منتقل شد؛ این اصابتی که اتفاق افتاد میدان تجریش؛ روبروی شهرداری تهران، برخی توقع‌شان این است در نقاطی که اتفاقات ویژه‌ای این طور افتاد، نماد‌هایی از آن اتفاق مثلاً در همان جا ساخته شود که همیشه در معرض باشد، آیا برای این اتفاق هم برنامه‌ای دارید؟

زاکانی: ما یک کاری انجام می‌دهیم؛ این که بتوانیم موضوع یک جایی از این صدمه خوردن را نگه داریم و موزه‌اش کنیم. اما برای تمام این نقاطی که این آسیب‌ها خورده، حتماً تابلوی مشخص یا چارچوب‌داری خواهیم داشت یا نه نماد‌های معینی خواهیم داشت که بتوانیم این افتخار را منعکس کنیم. مثلاً شما در میدان ونک وقتی نماد آرش و آن الگوی قشنگ را دیدید و بعد هم این ایران عزیز؛ این اقتدار و صلابت را در مردم شهر، رهبری و نیرو‌های نظامی و مسئولان آن مشاهده کردید، حتماً باید این به یادگار بماند. من بار‌ها گفتم ایران قبل و بعد؛ متفاوت است. واقعاً ایران بعد؛ ایران مدعی یک نگاه جهانی است، تمدنی است و یک عده‌ای دیدم چیز‌هایی را دیکته می‌کنند و می‌گویند که به نوعی از سر استیصال پیامی را صادر کنند. نه، ایرانی که برای آینده است؛ یک ایران پیشرو، خلاق و اثرگذار است که تمام مناسبات منطقه‌ای و پیوستگی‌هایش را باید برقرار کند و نقش آفرین ویژه مناسبات جهانی باشد که مختصات خاص خود را دارد.