پخش زنده
امروز: -
کنفرانس چالشها و راهکارهای مدیریت توسعه گردشگری پایدار با تاکید بر گردشگری استان اردبیل با سخنرانی مجازی کارشناسان خارجی و داخلی ، در سالن بصیرت دانشگاه محقق اردبیلی برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اردبیل، استان اردبیل با وجود جاذبههای تاریخی و طبیعی گوناگون، یکی از مقصدهای مهم گردشگری کشور به شمار میرود، اما بحث توسعه پایدار در این حوزه آن چنان که باید مورد توجه قرار نگرفته است.
استان اردبیل به رغم برخورداری از ظرفیتی کمنظیر در حوزه گردشگری اگرچه در سالهای گذشته ارتقای زیرساختها و جذب سرمایهگذاران بخش خصوصی را شاهد بوده، اما این پیشرفتهای صورت گرفته متوازن و همگام با مفهوم توسعه پایدار نبوده است.
بر این اساس دانشگاه محقق اردبیلی نسبت به برگزاری کنفرانسی بینالمللی با عنوان چالشها و راهکارهای مدیریت توسعه گردشگری پایدار با تاکید بر استان اردبیل با حضور چند نفر از مسئولان، صاحبنظران، استادان دانشگاه و پژوهشگران این حوزه به صورت حضوری و مجازی اقدام کرد.
لزوم اصلاح ساختارها و آیندهنگری در صنعت گردشگری
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری اردبیل در این کنفرانس گفت: امروزه تغییرات با اهمیت بیشتر و پرشتابتر رخ میدهد؛ تحول فناوریها و به دنبال آن تغییر در جنبههای گوناگون زندگی همچنین افزایش روزافزون و متقابل وابستگی کشورها و ملتها به یکدیگر، تمرکز زدایی جوامع و نهادهای موجود، تمایل بیشتر به جهانی شدن ضمن حفظ ویژگیهای ملی، قومی و فرهنگی در کنار سایر عوامل لزوم درک بهتر از تغییرات و آینده را برای دولتها، سازمانها، کسب و کارها و مردم ایجاب میکند.
ارژنگ عزیزی افزود: آینده در اساس دچار فقدان قطعیت است؛ با این همه آثار و رگههایی از اطلاعات و واقعیتها که ریشه در گذشته و حال دارند، میتوانند رهنمون ما به رویدادهای آینده باشند.
وی با اشاره به جایگاه دهم ایران از نظر جاذبههای تاریخی و رتبه پنجم از نظر جاذبههای طبیعی بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، بیان کرد: گردشگری در ایران یکی از صنعتهایی به شمار میرود که آیندهنگری در آن بسیار اهمیت دارد، چرا که کشور از ظرفیتهای بسیار بالایی برای توسعه در این حوزه برخوردار است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری اردبیل اضافه کرد: این در شرایطی است که ایران از نظر جذب گردشگر در رتبه صدم قرار دارد و سهم اندکی از درآمدهای این حوزه را در جهان به خود اختصاص داده است.
وی تصریح کرد: این صنعت در ایران به نظر کارشناسان از توسعه لازم و شایسته برخوردار نبوده است، در حالی که میتواند کشور را از رکود تورمی خارج و به رونق اقتصادی کمک کند.
عزیزی تشریح کرد: صنعت گردشگری یکی از مهمترین بخشهای اقتصاد جهانی است که در یک دهه گذشته بیشترین درآمدزایی و اشتغالزایی را در میان صنایع مختلف جهان داشته و بر اساس آخرین آمارها ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی، یک یازدهم اشتغال و هفت درصد ارزش صادراتی کل جهان را به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: صنعت گردشگری در ایران، اما بیش از هر چیز متاثر از نهاد سیاست بوده و بر اساس تحولات سیاسی، فراز و نشیبهای زیادی را پشت سر گذشته است؛ این مساله پس از انقلاب اسلامی نمود بیشتری داشته است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری اردبیل اظهار کرد: یکی از مواردی که به خوبی میتواند میزان اهمیت و جایگاه این صنعت را پس از انقلاب اسلامی در ایران مشخص کند، اسناد و قوانین بالادستی است.
وی یادآور شد: استان اردبیل در این میان یکی از زیباترین نقاط کشور از لحاظ تاریخی، طبیعی و فرهنگی است؛ به طوری که ۱۸۰۰ اثر تاریخی در قالب بناها، کاروانسرها، محوطهها و پلها در جای جای این استان به چشم میخورد و حتی یکی از ۱۱ اثر ثبت جهانی ایران در یونسکو با نام مجموعه شیخ صفیالدین اردبیلی است.
عزیزی بیان کرد: سیمای طبیعی استان اردبیل از جمله مانند دامنه خیالانگیز کوه پرصلابت سبلان، کرانههای فرحبخش دریاچه نئور، گردنه زیبای حیران و ازناو در کنار جنگلهای فندوقلو و ۱۱۰ دهنه چشمه آب سرد و گرم شفابخش معدنی با خواص درمانی ویژه از مهمترین جاذبههای گرشگری این استان محسوب میگردد.
وی اضافه کرد: خوشبختانه در چند سال گذشته اعتبارهای بسیار خوبی برای ارتقای زیرساختها از جمله فرودگاههای اردبیل و پارسآباد، راهآهن اردبیل- میانه و بازسازی بناهای تاریخی تخصیص داده شده و بخش خصوصی نیز با سرمایهگذاری در ایجاد مرکزهای تفریحی، اقامتی و گردشگری به آهنگ توسعه گردشگری استان اردبیل شتاب بخشیده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری اردبیل اظهار کرد: متاسفانه شیوع ویروس کرونا از ماههای پایانی سال ۱۳۹۸ فعالیت بیشتر کسب و کارهای مرتبط با حوزه گردشگری را در این استان با بحران روبهرو کرد و اکنون یکی از چالشها ناکافی بودن حمایتهای دولت از فعالان اقتصادی این حوزه است.
وی با اشاره به چالشهای بینالمللی مرتبط با این حوزه، گفت: موفقیت صنعت گردشگری علاوه بر توسعه زیرساختهای ضروری، مستلزم افزایش عوامل ترغیب کننده و کاهش عوامل بازدارنده قصد گردشگران از سفر به یک مقصد است.
عزیزی در ادامه تشریح کرد: عدم تببین حقوق گردشگری در ایران یکی از چالشهای مهم است، زیرا افراد به طور معمول تمایل دارند به نقاطی سفر کنند که امنیت، حقوق و خدمات زیربنایی مناسبی را برای گردشگران در نظر گرفته باشند و این امر در نهایت میتواند به ایجاد تصویر ذهنی مثبت و جذب گردشگر بیانجامد.
وی عدم تعریف و تبیین جایگاه صنعتی گردشگری در نظام اقتصادی کشور را از دیگر چالشها دانست و افزود: نگرش فرهنگی محض موجب فقدان توجه به نقش آن در نظام اقتصادی کشور شده است و باید اذعان داشت که گردشگری یک فعالیت مهم اقتصادی است که میتواند درآمدزایی، اشتغالزایی و پیامدهای فرهنگی را به دنبال داشته باشد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری اردبیل بیان کرد: موانع فرهنگی و بیم از اثرهای مخرب گردشگری بر فرهنگ، فقدان تبلیغ مناسب جاذبههای گردشگری، نامشخص بودن اهمیت و جایگاه گردشگری برای بسیاری از برنامهریزان، نبود شناخت درست از ذائقه و سلیقه گردشگران خارجی در کنار مسائل مدیریتی یکی از چالشهای صنعت گردشگری در ایران است.
وی همچنین ضعف ساختارهای سازمانی، مدیریتی و برنامهریزی در جذب گردشگر، نبود مطالعات جامع و اصولی، وجود تشکیلات موازی، ناهماهنگی و تعدد مراکز تصمیمگیری و اجرایی، ظرفیت اندک فرودگاهها به عنوان ویترین ورود گردشگران و ناوگان حمل و نقل، کمبود اقامتگاهها و پایین بودن سطح استانداردها، عدم ساماندهی اثرهای تاریخی، نبود تنوع غذایی و فقدان آموزش نیروهای انسانی درگیر موضوع را از دیگر چالشهای این صنعت در کشور و استان اردبیل عنوان کرد.
ضرورت توجه به الزامات بهداشتی و تغییرات اقلیمی در توسعه گردشگری
استاد جغرافیای فرهنگی در موسسه جغرافیای آلپ دانشگاه گرونوبل آلپ فرانسه در این کنفرانس اظهار کرد: حوزه گردشگری به طور کلی در دنیا به ۲ دلیل ماهیتش در حال تغییر است؛ نخست تغییرات اقلیمی و گرم شدن هوا و مساله دوم که در ۲ سال گذشته پیش آمده، مسائل بهداشتی در نتیجه شیوع ویروس کروناست.
فیلیپ بوردئو افزود: این مسائل سیاستهای حوزه گردشگری را در طول زمان تغییر میدهد؛ از این رو باید این عوامل در سیاستگذاریهای جدید در نظر گرفته شود و رویکردهای پیشین نسبت به موضوع گردشگری تغییر کند.
وی بیان کرد: بحث موج گرمایی که در جهان اتفاق افتاده، به شدت زیرساختها تحت تاثیر قرار داده و در مناطق ساحلی و هم در نقاط کوهستانی در حال دگرگون کردن شکل گردشگری است.
استاد جغرافیای فرهنگی در موسسه جغرافیای آلپ دانشگاه گرونوبل آلپ فرانسه اضافه کرد: این تغییر به هوش جهانی و محلی نیاز دارد؛ شیوههای زندگی و روشهای تولید باید با شرایط جدید سازگار شود و به طور طبیعی در گردشگری نیز به عنوان یکی از بخشهای مهم اقتصاد کشورها باید در سیاستگذاریهای آتی این موضوع را مد نظر قرار گیرد.
وی گفت: از سوی دیگر در چند سال گذشته بحران سلامت با شیوع ویروس کرونا به بحران تغییرات اقلیمی اضافه شد و این امر تاثیر زیادی بر حوزه گردشگری گذاشت؛ در واقع مدل توسعه گردشگری را در مناطق مختلف تحت تاثیر قرار داد و الگوهای پیشین را به چالش کشید.
بوردئو ادامه داد: عامل اساسی و تکیه اصلی گردشگری بر مبنای جابهجایی است، اما گردشگری با این شرایط بحران کووید- ۱۹ تحت تاثیر قرار گرفت و در این راستا به جای اینکه مانند گذشته مقاصد دور مد نظر باشد، سفر به مقاصد نزدیک جزو برنامههای توسعه گردشگری قرار گرفت.
وی تشریح کرد: پیشتر در گردشگری مقاصد دور و سایر کشورها مد نظر بود، اما اکنون مقاصد نزدیک و مجاور شهرها بیشتر مورد توجه قرار دارد و این موضوع حتی بر نحوه فعالیت شرکتهای ارائه تور اثر گذاشت.
این استاد دانشگاه افزود: از سوی دیگر مفهوم گردشگری انبوه که پیشتر در سیاستگذاریها بیشتر مورد توجه بود، در نتیجه بحران کرونا زیر سوال رفت.
وی بیان کرد: پیش از این بحث گردشگری به عنوان یک اقتصاد مقاوم محسوب میشد که میتوانست ثروت ایجاد کند، اما بحران سلامت کنونی حتی شناختهشدهترین نقاط گردشگری جهان را خالی کرد و اقتصاد آنها را با مشکلاتی روبهرو ساخت.
بوردئو اضافه کرد: گردشگری در گذشته وسیلهای برای تنوع بخشی به اقتصاد کشورها بود، اما این بحران نشان داد، کشورهایی که اقتصادشان بر پایه گردشگری است، این امر میتوانند برایشان به عنوان نقطهای آسیبپذیر تبدیل شود و تنها تمرکز بر گردشگری صورت نگیرد.
وی اظهار کرد: پیش از این به کشورهایی در حوزه گردشگری عنوان موفق اتلاق میشود که بیشتر گردشگران آنها بینالمللی بودند، اما بحرانهای جدید نشان داد که این بخش بسیار شکننده میتواند باشد و از این رو این طرز فکر را با چالش جدی روبهرو کرده است؛ از این رو در سرمایهگذاریهای آتی باید توجه ویژهای به گردشگری محلی صورت گیرد.
استاد جغرافیای فرهنگی در موسسه جغرافیای آلپ دانشگاه گرونوبل آلپ فرانسه تصریح کرد: حتی بیشتر هواپیمایی که با تمرکز بر جابهجایی گردشگران خارجی فعالیت میکردند، پس از بروز بحران کرونا زمینگیر شدند و اکنون در حال بازاریابی برای جذب گردشگران محلی هستند.
وی تاکید کرد: یکی از نکات کوری که در سیاستهای گردشگری وجود دارد این است که این حوزه که پیشتر به عنوان اهرم توسعه مطرح بود، در صورت توجه و تمرکز زیاد میتواند به اهرم آسیبپذیری جوامع تبدیل شود.
بوردئو افزود: بحران سلامت موجب شد تا حتی تفریحهای اولیه مانند دسترسی به فضاهای طبیعی، پیادهروی، دوچرخهسواری و ملاقات با خانواده که در سیاستگذاریهای کلان کشورها کمرنگ شده بود، دوباره مورد توجه قرار بگیرد.
وی با اشاره به اینکه هنوز برای اظهار نظر در مورد تاثیرهای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت بحرانهای کنونی زود است، گفت:، اما باید به طور قطع نسبت به بازتعریف شیوههای زندگی، تولید، تفریح و گردشگری اقدام شود.
به گفته این استاد دانشگاه، منطق جذابیت مقصد در گردشگری بر اساس سیاست توسعه پایدار جای خود را به منطق تابآوری مقصد داده است و در این چارچوب نیز باید به لزوم انتقال فرهنگی، آشنایی با کارکردهای محیط زیست، آموزش همکاری، ادغام و برابری اجتماعی و افزایش ظرفیت مشارکت در فعالیتها توجه شود.
وی ادامه داد: با توجه به تغییرات اقلیمی در اروپا صحبتهای زیادی درباره احیای مجدد گردشگری با تمرکز بر تجدید نظر در شیوهها، منابع و مفاهیم گردشگری همچنین فرخوان مداوم برای نوآوری دوستداران محیط زیست وجود دارد.
بوردئو بیان کرد: از سویی مسیر گردشگری و مسافتی که طی میشود، پیشتر به عنوان مانعی در نظر گرفته میشد؛ به این معنی که تلاش میشد تا هر چه سریعتر به مقصد برسیم، اما اکنون مسیر رسیدن به مقصد خود به عنوان بخشی از گردشگری و تجربه سفر در مد نظر قرار دارد و بر این اساس هواپیما به عنوان یک مدل و وسیله گردشگری در حال کمرنگ شدن است.
وی اضافه کرد: با تغییر در شیوههای زندگی ناشی از بحرانها، صنعت گردشگری نیز در حال تغییر است و به تدریج فعالیتهایی که از گردشگری فاصله میگیرند نیز در حال افزایش است؛ در واقع گردشگری از بازدید صرف به بخشی از زندگی کردن در حال تغییر میباشد.
استاد جغرافیای فرهنگی در موسسه جغرافیای آلپ دانشگاه گرونوبل آلپ فرانسه تشریح کرد: بر اساس این شرایط فعالیتهایی مانند هنرهای مرتبط با صنایع دستی، فعالیتهای جمعی و داوطلبانه و حتی مسائل معنوی در بحث گردشگری در حال پررنگتر شدن است.
وی افزود: در مناطق کوهستانی فرانسه با وجود حفظ تنوع اقتصادی (هنر، صنایع دستی و کشاورزی) هنوز سناریوی گذار بسیار نامعلومی در حال ظهور است که در آن گردشگری دیگر به تنهایی به عنوان یک هدف محسوب نمیشود و گردشگری تنها یک نقطه ورود بسیار محدود است.
بوردئو گفت: در نتیجه بحرانهای کنونی با عدم قطعیتهای بسیاری روبهرو هستیم و مواجهه با این حقیقت که برخی نقاط در آینده غیرقابل سکونت خواهند شد، فراتر از بحثهای استراتژیک و ایدئولوژیک بسیار محتمل است که تقابل بسیاری در چشماندازهای آینده روی بدهد.
وی تاکید کرد: همین موضوع در اروپا موجب افزایش اختلاف در مورد بسیاری از طرحهای مرتبط با نصب تجهیزات تفریحی در ارتفاعات شده است و اگر مخالفتهای انجمنهای حفاظت از محیط زیست نیز صورت نگیرد، این مباحث از سوی نمایندگان جوامع محلی مطرح خواهد شد و در مجموع این تغییرات در سطح جهانی و محلی موضوع بسیار مهمی برای پژوهش است.
طرح جامع گردشگری، سندی بالادستی برای توسعه پایدار
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل نیز در ادامه کنفرانس تشریح کرد: استان اردبیل به فراخور برخورداری از دهها جاذبه طبیعی مانند گردنه حیران، کوه سبلان، جنگل فندقلو و دشت مغان از قطبهای گردشگری کشور محسوب میشود.
مهران اوچی افزود: رویکرد مسئولان به مقوله گردشگری همواره به عنوان یکی از اولویتهای اصلی توسعه استان اردبیل بوده است و از این رو تدوین طرح جامع گردشگری این استان در سال ۱۳۷۸ اتفاق افتاد؛ اما با توجه به حساسیت موضوع، بازنگری طرح جامع در سال ۱۳۹۹ در قالب طرح مطالعاتی سندی بالادستی برای توسعه گردشگری پایدار با افقی ۲۰ ساله به جهاد دانشگاهی واگذار شد.
وی بیان کرد: در این مطالعه هدایت شیوههای بهرهبرداری از آبهای معدنی به سوی مجتمعهای آبدرمانی، توسعه گردشگری زمستانی و تلفیق آن با ظرفیت آبهای گرم، خروج از فعالیت فصلی حوزه گردشگری، ایجاد انگیزه بیشتر برای سرمایهگذاران بخش خصوصی و ارتقای امکانات و تجهیزات گردشگری، تنوع بخشی به فعالیتهای گردشگری با تجهیز و بهینهسازی آثار تاریخی و تفریحی در راستای افزایش مدت اقامت گردشگران و ایجاد ساز و کارهای لازم برای بازتوزیع گردشگران از مرکز استان به سایر نقاط مورد توجه قرار گرفت.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل اضافه کرد: مهمترین مساله در زمینه ظرفیتهای گردشگری منطقه در این مطالعه وجود اقلیمهای متنوع با فاصلهای اندک از مرکز استان است که با دسترسی سریع به کوه، دشت و جنگل گوناگونی منحصر به فردی را از نظر تنوع پوشش گیاهی و طبیعتگردی رقم زده است.
وی اظهار کرد: استان اردبیل طولانیترین مرز مشترک را با جمهوری آذربایجان را دارد و از این رو دروازه ورود به منطقه اوراسیا نیز تلقی میشود؛ در کنار آن تنوع سازندهای زمینشناسی از دریاچه نئور گرفته تا شیروان درهسی از ظرفیتهای خوب گردشگری منطقه به شمار میرود.
اوچی ادامه داد: روحیه مهماننوازی ساکنان استان اردبیل، وجود تعداد بالای دانشآموختگان دانشگاهی، وجود راههای آسفالته و امکان تردد مناسب بین روستاهای هدف گردشگری، برخورداری از زیرساختهای توسعه و تمایل سرمایهگذاران به حضور در این منطقه از جمله ظرفیتهایی است که زمینه توسعه صنعت گردشگری را در آن میسر میکند.
وی گفت: آداب و رسوم کهن در کنار اثرها و مکانهای تاریخی مانند بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی و قلعه اوتان از دیگر ظرفیتهای توسعه گردشگری این منطقه به شمار میرود که البته در این میان مباحثی مانند گردشگری عشایری مغفول مانده است.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل همچنین ظرفیت ورزشهای زمستانی، تنوع گونههای گیاهی و جانوری در کنار روستاهای بکر با قابلیت جذب گردشگر مانند کنزق و برندق را از دیگر عواملی برشمرد که با برنامهریزی مناسب میتواند به تقویت صنعت گردشگری در این استان منجر شود.
وی در مورد چالشهای گردشگری استان اردبیل نیز گفت: فقدان استفاده مناسب از ظرفیت چشمههای آبهای معدنی، توجه نکردن به مقوله برندسازی با توجه به ظرفیتهایی مانند گردشگری سلامت، ضعف فرهنگ پذیرش در بین برخی از جوامع محلی، ضعف زیرساختهای الکترونیکی و عدم استفاده از فناوریهای نوین، ضعف تبلیغات در سطح ملی و بینالمللی، حاکم بودن دیدگاههای کوتاه مدت در این حوزه، تمرکزگرایی و فصلی بودن از جمله چالشهای اساسی این استان است.
اوچی همچنین ماندگاری کم مسافران، فقدان بهرهبرداری مناسب از ظرفیت گردشگری سلامت و کشاورزی، نبود آموزشهای عمومی، تخصصی و فرهنگسازی، عدم تعریف توجیه اقتصادی برای طرحهای گردشگری و جذب سرمایهگذار، فقدان تنوع طرحهای سرمایهگذاری، ضعف زیرساختهای اقامتی، عدم تجاریسازی محصولات و نبود همکاری بین بخشی را از دیگر چالشهای گردشگری در استان اردبیل برشمرد.
دانشگاه محقق اردبیلی پیشرو در گردشگری علمی
رئیس دانشگاه محقق اردبیلی نیز در سخنانی گفت: گردشگری یکی از پاکترین، مناسبترین صنایعی است که میتواند در یک منطقه تحولهای بزرگی را رقم بزند؛ چرا که نه موجب آلودگی محیط زیست میشود و نه ساختار طبیعی آن خطه را برهم میزند.
عزیز حبیبی افزود: بیشتر کشورهایی که هوشمندانه توسعه پایدار را به عنوان راهبرد خود قرار دادهاند، در حال حاضر به این صنعت نگاهی بلند مدت و عمیق دارند که شرایط برخی کشورهای همسایه گواهی بر این مدعا است.
وی اضافه کرد: این دانشگاه نیز با توجه به ظرفیتهای گستردهای که از نظر کمی و کیفی از جمله ارتقای رتبه پژوهشی در سالهای گذشته ایجاد کرده است، با جذب دانشجو از نقاط مختلف ایران و حتی کشورهای گوناگون میتواند در زمینه گردشگری علمی و فناوری فعالیت نماید.
رئیس دانشگاه محقق اردبیلی به قرار گرفتن این مجموعه علمی- آموزشی در فهرست ۶۰۰ دانشگاه برتر جهان اشاره کرد و ادامه داد: هر روزه درخواستهایی از دانشجویان کشورهای مختلف برای ادامه تحصیل داریم و بر این اساس در زمینه جذب دانشجویان خارجی برنامهریزی گستردهای صورت گرفته است.
وی بیان کرد: ورود محقق اردبیلی در فهرست رتبهبندیهای گوناگون فرصتی فراهم کرده است تا این دانشگاه جایگاه علمی خود را روز به روز ارتقا دهد و گردشگری بینالمللی را در استان به عنوان یک روزنه امیدبخش بتواند دنبال کند.
حبیبی با اشاره به شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا، ابراز امیدواری کرد: برگزاری چنین همایشهایی بتواند گردشگری را به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه استان اردبیل که ظرفیتهای بسیار گستردهای دارد، تبدیل کند.
رئیس این کنفرانس نیز بیان کرد: تلاش شد در قالب این کنفرانس بحث گردشگری و چالشهای بینالمللی آن در کنار مسائل مرتبط با گردشگری عشایری، اقامتگاههای بومگردی و نقش غیرقابل انکار فناوری در حوزه گردشگری مطرح شود.
محمد حسنزاده افزود: مطالب و مقالات علمی این همایش در سایت دانشگاه محقق اردبیلی انتشار خواهد یافت تا سیاستگذاران و پژوهشگران بتوانند به مطالب دسترسی یابند و قدمی باشد در ارتقای برنامهریزیهای حوزه گردشگری و رفع مشکلاتی که در طول کنفرانس مورد اشاره قرار گرفت. اهدای جوایزی به مقالات برتر و تقدیر از سخنرانان کلیدی از دیگر بخشهای کنفرانس بینالمللی یکروزه چالشها و راهکارهای مدیریت توسعه گردشگری پایدار با تاکید بر استان اردبیل به میزبانی سالن بصیرت دانشگاه محقق اردبیلی بود.
بنابر آخرین آمارها پیش از شیوع ویروس کرونا ۳۲ واحد هتل، ۸۷ واحد هتل آپارتمان، ۹۸ واحد مهمانپذیر، سه واحد کمپینگ و ۲ مجتمع گردشگری در کنار ۲ واحد اقامتگاه بومگردی سالانه پذیرای هشت میلیون نفر گردشگر داخلی و افزون بر ۱.۶ میلیون گردشگر خارجی در استان اردبیل بود.
پل معلق مشگینشهر، کوه سبلان با ظرفیت کوهنوردی، پیست اسکی آلوارس و سرعین به عنوان شهر چشمههای بهشتی از جاذبههای پر بازدید استان اردبیل بوده است.