تصمیم برگزاری حج تمتع دیگر با مقامات سعودی نیست

خالد الجیوسی نوشت شاید در وهله نخست به نظر برسد که تصمیم برگزاری حج تمتع امسال یا لغو آن تنها با مقامات سعودی است چرا که اقامه نماز‌ها به تدریج از اوایل ماه کنونی میلادی در حال برگزاری در مساجد عربستان است و پروتکل‌های احتیاطی در خصوص آن اجرا می‌شود، اما افزایش هشدار‌ها و نگرانی‌ها در خصوص روند صعودی مبتلایان و فوتی‌های ناشی از کرونا بدان معناست که تصمیم اجازه به حجاج یا به تعبیر سعودی‌ها «ضیوف الرحمن» یا اجازه ندادن به آنان؛ خودش به یک معضل تبدیل شده است، زیرا این ویروس کشنده کروناست که اجازه خواهد داد حج تمتع امسال برگزار بشود یا نشود.
رأی الیوم با اشاره به جدیدترین آمار‌های مبتلایان به کرونا در عربستان نوشت مقامات سعودی در همه بخش‌ها با رعایت پروتکل‌های پزشکی اجازه داده اند فعالیت‌ها بازگردد، اما با این حال مکه مکرمه را از این تصمیم مستثنی کرده اند و پرواز‌های خارجی به مکه ممنوع و حج عمره نیز به تعلیق در آمده که این نشانگر نگرانی‌های حقیقی از تجمعات ناشی از عمره و حج و در نتیجه مبتلا شدن هزاران نفر به کروناست که نمی‌توان پیش بینی کرد چه تعداد از آنان جان سالم به در برند.
برخی می‌گویند به احتمال زیاد، دولت سعودی اجازه بدهد حج تمتع امسال برگزار شود و دلیلش هم اقدام ریاض به گشودن بخش‌های اقتصادی است در صورتی که تعداد مبتلایان به کرونا در عربستان کاهش چشمگیری نداشته است.
اما بحران کرونا و کاهش قیمت‌های نفت که باعث لغو کمک هزینه‌های معیشتی به شهروندان سعودی و افزایش سه برابری مالیات بر ارزش افزوده شده است، ایجاب می‌کند چرخ تولید بازگردد و تصمیماتی برای مقدم داشتن اقتصاد بر جان انسان‌ها و اجرای نظام ایمنی جمعی گرفته شود.
ایمنی جمعی بر ابتلای بیشترین تعداد مبتنی است تا جامعه در برابر این ویروس مقاوم سازی شود، اما این نظام ناکارآمدی خودش را ثبات کرده است، زیرا کشور‌هایی که در ابتدای شیوع این شیوه را در پیش گرفتند بعد‌ها مجبور شدند آن را کاملا متوقف کنند و الگوی چینی را در پیش بگیرند که موفق شد زندگی را به حال عادی بازگرداند.
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد گردشگری دینی غیر نفتی برای عربستان سالانه ۱۲ میلیارد دلار درآمد دارد و تعلیق گردشگری دینی عمره و حج تمتع برایش از نظر اقتصادی به شدت هزینه بر است، اما محاسبات اقتصادی و خسارات جانی ناشی از سفر حج به عهده کشورهاست و آن‌ها هستند که باید در این باره تصمیم بگیرند و نشانه‌های آن هم از اندونزی بروز کرده است و شاید اندونزی در این خصوص تنها نباشد.
دولت اندونزی با اعلام تصمیمش برای نفرستادن حجاج به عربستان به علت بیم از کرونا، شاید راه را به روی برخی دولت‌های کشور‌های اسلامی و عربی دیگر گشوده است. این تصمیم سرنوشت ساز جلوتر از تصمیم عربستان درباره سرنوشت حج امسال اتخاذ شد و شاید تصمیم جاکارتا برای مقامات سعودی غافلگیر کننده بود به خصوص آن که سعودی‌ها در رسانه هایشان به این متمرکز شده بودند که فقط دولت عربستان درباره برقراری یا عدم برقراری حج تصمیم می‌گیرند. فخرول رازی وزیر امور دینی اندونزی این تصمیم را برای حمایت از حجاج دانست.
تصمیم برخی کشور‌ها برای اعزام کردن یا اعزام نکردن حجاج همانند کاری که اندونزی کرد، صرف نظر از تصمیم عربستان؛ پرسش‌هایی را درباره نحوه برگزاری حج امسال و میزان زیان‌های اقتصادی ناشی از خودداری کشور‌ها از اعزام حجاج مطرح خواهد کرد به خصوص آن که اندونزی با ۲۲۱ هزار حاجی، بیشترین سهمیه حجاج را دارد. اندونزی با وجود این سهمیه بالا، اما تصمیم گرفت جلوی اعزام حجاج را بگیرد اگرچه وزیر امور دینی اندونزی این تصمیم را تصمیمی تلخ و دشوار توصیف کرد.
شاید تصمیم نهایی مقامات سعودی در خصوص حج بر اساس ارزیابی خطرات باشد و به نظر می‌رسد اندونزی در این خصوص سبقت گرفته و خبرگزاری رسمی اندونزی اعلام کرده که دولت این تصمیم را پس از بررسی‌های جامع و پس از رایزنی با شورای علمای اندونزی گرفته و همین باعث شده است تصمیم اندونزی بر مبنای علمی و شرعی مبتنی باشد چرا که بیشتر پرسش‌ها این روز‌ها به درستی تعلیق حج از نظر شرعی و پیامد‌های این ممانعت مربوط می‌شود، زیرا جریان‌های اسلامگرای تندرو که اساسا با تعطیلی مساجد با وجود کرونا مخالفند از این تصمیم ناراضی هستند چه برسد به تعطیلی حج تمتع که از ارکان اساسی اسلام محسوب می‌شود و بر اساس قواعد شریعت اسلامی دارای ثواب زیادی است.