فرهنگ مهمترین عامل حرکت ملت‌هاست

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، آقای روحانی در هشتمین جشنواره بین المللی فارابی گفت: اگر جامعه شناسی دقیق امام نبود، انقلاب به پیروزی نمی رسید.

 وی افزود:  پیروزی انقلاب اسلامی بدون تکیه بر اردوگاه شرق و غرب، نیازمند تحلیل و بازخوانی صاحبنظران است.

رئیس جمهور، جشنواره بین المللی فارابی را فرصتی برای تکریم صاحبنظران علوم انسانی و اسلامی دانست و با بیان اینکه بزرگ ترین مسئولیت در حل معضلات جامعه بر عهده علوم انسانی است، اظهار داشت: وظیفه علوم تنها شناخت و تغییر نیست، بلکه هدایت و تعالی جامعه است و رسالت بزرگ عالمان و فرهیختگان به تعادل و تعالی رساندن جامعه است.

 

آقای روحانی روز یکشنبه در مراسم اختتامیه هشتمین جشنواره بین المللی فارابی و تجلیل از 33 برگزیده این جشنواره ، گفت:  ثروتی بالاتر از سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی وجود ندارد و اگر فرهیختگان قادر به انتقال افکار صحیح نباشند، جامعه قانع نمی شود.

 

رئیس ‌ جمهور همه دانشمندان، نخبگان و فرهیختگان علوم انسانی و اسلامی را به بازخوانی، تبیین و تفسیر ابعاد مختلف انقلاب بزرگ و شکوهمند ملت ایران فرا خواند  و تأکید کرد: مسئولیت علم تنها شناخت و تغییر نیست بلکه بالاتر از آن وظیفه تعالی جامعه را برعهده دارد.

 

آقای روحانی با بیان اینکه وظیفه ما تحول و تعالی به سمت هدف نهایی است، گفت: حتی تقوا نیز سکویی برای دستیابی به صلاح و رستگاری است و رستگاری زمانی صورت می‌گیرد که همه دانه‌ها بر روح، ذهن و جان انسان شکافته شود.

 

رئیس ‌ جمهور با اشاره به سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، گفت: از همه صاحبنظران علوم انسانی و اسلامی درخواست دارم تا انقلاب اسلامی را بازخوانی و تحلیل کنند و اینکه چطور امکان‌پذیر است که در عصر رقابت دو اردوگاه در دوران جنگ سرد، ملتی که به هیچ یک از دو اردوگاه تکیه نکرد، توانست بزرگ ترین انقلاب مردمی را به پیروزی برساند.

 

آقای روحانی ادامه داد: امام به عنوان راهبر انقلاب، فقیه، فیلسوف، صاحبنظر اخلاقی و مرجع تقلید، چگونه توانست این انقلاب بزرگ را به پیروزی برساند و اگر مردم‌شناسی دقیق، قضاوت درباره جامعه‌شناسی و روانشناسی اجتماعی ایران وجود نداشت، این انقلاب به پیروزی نمی‌رسید.

 

رئیس ‌ جمهور تصریح کرد: امام راحل درمورد وحدت، انسجام و قدرت مردم، اندیشه‌ای داشت که شاید در آغاز تعداد انگشت‌شماری از صاحبنظران و فرهیختگان با او همراه بودند و همه می‌گفتند مگر ممکن است مردم با دست خالی  و بدون سلاح، امکانات و حتی تشکیلات حزبی منظم،  در برابر یک قدرت بزرگ منطقه‌ای که از پشتیبانی اکثر قدرت‌های بزرگ جهانی نیز برخوردار است، به پیروزی برسند.

 

آقای روحانی ادامه داد: آنها معتقد بودند مگر می‌شود از طریق مساجد و حسینیه ها و پخش اعلامیه، کتاب و نوارسخنرانی، مردم را به خیابان‌ها کشاند و در برابر یک قدرت استبدادی تا دندان مسلح پیروز شد.

 

رئیس ‌ جمهور با اشاره به آغاز نهضت و انقلاب اسلامی در سال‌های 41، 42 و 43، اظهار داشت: هر کدام از این سال‌ها یک مبدأ است، سال 41 مبدأ انقلاب اسلامی در انجمن‌های ایالتی و ولایتی بود، سال 42 با حادثه 15 خرداد، اوج نهضت اتفاق افتاد و در سال 43 نیز حرکت ضد استعماری نهضت اسلامی، در ماجرای کاپیتولاسیون و تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه و عراق بود.

 

آقای روحانی تأکید کرد: در تمام این مقاطع امام خمینی(ره) به قدرت این مردم ایمان داشت.

 

رئیس ‌ جمهور با بیان اینکه برخی فکر می‌کنند، امام خمینی(ره) بر مبنای ایمان و اعتقاد به خداوند که البته اصل همان است و دل‌ها و گردش افکار مردم نیز به دست اوست، حرکت کرد، اما در عین حال امام خمینی(ره) به مردم و قدرت آنها باور داشت که این نکته بسیار مهم است.

 

آقای روحانی با طرح این سوالات که آیا از لحاظ علوم اجتماعی، روانشناسی و جامعه‌شناسی این مسئله را تحلیل کرده‌ایم، چه عاملی باعث شد که یک ملت بزرگ بتواند در برابر همه قدرت‌ها پیروز شود، گفت: باید بار سنگین مسئولان و دانشمندان علوم انسانی و اسلامی را تذکر دهم که باید انقلاب اسلامی را بازخوانی، و ابعاد مختلف این انقلاب شکوهمند را تبیین و تفسیر کنند.

 

رئیس ‌ جمهور ادامه داد: حتی اگر معتقد باشیم که وظیفه علم، تنها شناخت واقعیت‌ها و حقیقت‌هاست، باز هم باید این واقعه انقلاب اسلامی را به خوبی بشناسیم و اگر بناست علم در پی تغییر باشد و این تغییر است که می‌تواند حتی واقعیت‌ها را به خوبی تبیین و تفسیر کند و یا اینکه از دید اسلامی به علوم انسانی نگاه کنیم، وظیفه علوم تنها شناخت و تغییر نیست، بلکه هدایت و تعالی انسان و جامعه است.

 

آقای روحانی ادامه داد: اگر این بعد دینی و اسلامی کنار گذاشته شود، شاید وظیفه علوم، تنها به شناخت و تغییر منحصر شود اما اگر نگاه ما اسلامی باشد، تنها وظیفه علوم انسانی شناخت نیست، بلکه تغییر و تعالی جامعه است.

 

رئیس ‌ جمهور ادامه داد: همانطوری که یک پزشک تنها در پی شناخت عدم تعادل مزاج یک بیمار، شناخت بیماری و عامل آن نیست، بلکه به دنبال راه، نسخه و درمان مریض است تا به سلامتی کامل برسد، عالمان و علم نیز در تمام زمینه‌ها این وظیفه مهم را بر دوش دارند.

 

آقای روحانی گفت: برخی تصور می‌کنند، ادبیات زبان نمی‌تواند نسخه تعالی برای جامعه‌ای بپیچد، اما باید در نظر داشت از طریق ادبیات زبان است که دریچه‌ای به سمت دستیابی به فرهنگ واقعی ملت‌ها باز می‌شود و فرهنگ عامل بزرگ حرکت جامعه و ملت‌هاست.

 

رئیس ‌ جمهور تصریح کرد: در تمام علوم انسانی و اسلامی بجز بخش بنیادی باید به بخش کاربردی توجه شود.

 

آقای روحانی با اشاره به وجود مشکلاتی بزرگ در جامعه و اینکه راه‌حل این مشکلات تنها از طریق علوم تجربی، فنی و پایه نیست، گفت: بار این مسئولیت سنگین بر دوش عالمان علوم انسانی و اسلامی است.

 

رئیس ‌ جمهور ادامه داد: چه کسی وظیفه حل مشکلات اقتصادی جامعه، تبیین شرایط اقتصادی جامعه، ایجاد و رشد رونق اقتصادی، خروج از رکود و در علم مدیریت نیز سیاست‌گذاری، چارچوب و شیوه مدیریت جامعه را بر دوش دارد. در تمام این زمینه‌ها، علوم انسانی، نقشی بسیار تأثیرگذار دارد.

 

آقای روحانی تأکید کرد: آغاز راه برای حل مشکلات سلامت و تحول در این بخش، از مسیر فرهنگ سلامت می گذرد. وظیفه تبیین فرهنگ سلامت نیز بر دوش بخش پزشکی نیست، بلکه همه ما باید در این زمینه وارد صحنه شویم.

 

رئیس‌ جمهور گفت: اگر در بخش آب مشکل داریم و باید منابع آبی کشور را  با شیوه های درست مدیریت کنیم،  شیوه‌های جدید آبیاری آموخته شود و  از ذخایر و منابع آبی برای رفاه مردم درست بهره ببریم، بدون فرهنگ صحیح برای مصرف نمی‌توان مشکلات مدیریت آب را حل کرد.

 

آقای روحانی ادامه داد: حتی اگر به دنبال تحول در الگوی کشت هستیم، بدون ایجاد فرهنگ لازم در کشاورزان عزیز، نمی‌توان تغییر الگوی کشت و مصرف در جامعه به وجود آورد.

 

رئیس‌ جمهور با اشاره به مشکلات محیط زیستی مردم در غرب، جنوب و شرق کشور و مشکلات آنان در مواجهه با ریزگردها، ‌آلودگی خاک و آب، گفت: راه‌حل علمی برای این مشکلات وجود دارد و باید مصرف و شدت انرژی متعادل شود، از منابع سوختی سالم بهره ببریم و صنعت ما تحول یابد، اما در عین حال باید در نظر داشت در مسئله محیط زیست، بدون تغییر فرهنگ جامعه مشکلات حل نمی‌شود.

 دانلود

آقای روحانی ادامه داد: با تبیین اهمیت مسئله محیط زیست، مراقبت مردم، سبک زندگی درست و استفاده حداکثری از وسایل نقلیه عمومی، می‌توان مشکلات محیط زیستی را حل کرد.

 

رئیس‌ جمهور با تاکید بر اینکه ثروتی بالاتر از سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی وجود ندارد، گفت: همه این سرمایه های مادی که در جامعه می شماریم، اگر در جامعه مردم به یکدیگر و حکومت اعتماد نداشته باشند و چنانچه رابطه درست بین "مردم"،  "مردم و حکومت " و  "حکومت و مردم" نباشد و اگر سرمایه اجتماعی نباشد، آیا  به قول معروف سنگ روی سنگ بند می شود؟ و می توان جامعه را اداره کرد؟ و آیا در چنین جامعه ای مردم احساس امنیت  و آرامش می کنند؟

 

آقای روحانی افزود: اگر شما صبح به سرکار می روید ، به این علت است که اعتماد به سرمایه اجتماعی دارید  یعنی به این اعتماد دارید که دیشب و وقتی شما خواب بودید، قانون عوض نشده است و حاکمان جامعه خواب نما نشده اند و به عبارتی اعتماد دارید که حاکمان جامعه شما ، متکی به علم، خرد و مشورت هستند و شبانگاه تصمیم فردی نمی گیرند.

 

رئیس جمهور گفت: اساس زندگی ما بر مبنای تمام ابعاد  سرمایه اجتماعی است. حال سوال این است که مسئولیت آسیب دیدن و تقویت  این سرمایه اجتماعی بر دوش چه کسی است.

 

آقای روحانی با طرح این پرسش که تبیین و تشریح قواعد بازی سیاست و اقناع مردم بر دوش چه کسانی است، ادامه داد: عالمان علوم انسانی و اسلامی این وظیفه مهم را بر دوش دارند و اگر بناست در جامعه قواعد بازی رعایت نشود و فرهیختگان نتوانند افکار صحیح را به جامعه منتقل و مردم را قانع کنند، همان وضعی پیش می‌آید که اکنون در امریکا شاهد آن هستیم.

 

رئیس‌ جمهور ادامه داد: امروز در امریکا سوال بزرگی پیش روی دانشمندان، فرهیختگان و نخبگان آن جامعه هست که چگونه امکان دارد با وجود ابزار تبلیغات، دانشگاه‌ها، ارتباطات و فرهخیتگان، موفق نشوند، افکار عمومی مردم را قانع کنند.

 

آقای روحانی تأکید کرد: افتخار انقلاب اسلامی این است که در طول 38 سال گذشته حداقل 34 انتخابات برگزار شده است و از دیگر افتخارات ما جوان بودن این نظام انتخاباتی است، امام(ره) پس از ورود به تهران و در بهشت زهرا گفتند که پدران ما نمی‌توانند درباره سرنوشت ما تصمیم بگیرند و خودمان باید در مورد خودمان تصمیم بگیریم.

 

رئیس‌ جمهور تصریح کرد: مگر امکان‌پذیر است که بدون اخلاق و مراعات قواعد بازی در پای صندوق انتخابات حاضر شد که تبیین این امر بر دوش عالمان، فرهیختگان و اندیشمندان علوم اسلامی و انسانی است؟

 

آقای روحانی در ابتدای سخنان خود با ابراز خرسندی از حضور در جمع نخبگان، فرهیختگان و صاحبنظران علوم انسانی و اسلامی، گفت: جشنواره فارابی همواره به عنوان تجلیل و تکریم از صاحبنظران علوم اسلامی و انسانی چه در داخل و چه ایران‌شناسان، اسلام‌شناسان و محققان انقلاب اسلامی در خارج از کشور بوده است.

 

رئیس جمهور در این مراسم همچنین از برگزیدگان علمی و شایسته تقدیر در بخش بزرگسال، جوان، خارجی، نظریه‌پرداز، مترجم و شخصیت‌های پیش رو و پیشکسوت علوم انسانی با اهدای لوح تقدیر و تندیس، تجلیل و قدردانی کرد.